Το εναλλακτικό Summer Camp του Μουσείου Ηρακλειδών διανύει ήδη τoν πρώτο του Κύκλο και οι μικροί «ταξιδιώτες» ανακαλύπτουν την Ευρώπη. Κάθε εβδομάδα τα παιδιά «μεταφέρονται» και σε μία ήπειρο και την ερχόμενη εβδομάδα (26-30 Ιουνίου) σειρά έχει η Αφρική. Ο αρχαίος αιγυπτιακός πολιτισμός με τις περίφημες αρχιτεκτονικές κατασκευές των πυραμίδων και οι μετέπειτα επιρροές του αραβικού πολιτισμού με τα εξαίρετα αραβουργήματα, περιέχουν ένα πλήθος από γεωμετρικές και μαθηματικές έννοιες, τις οποίες καλούνται τα παιδιά να γνωρίσουν. Οι εγγραφές συνεχίζονται στο site του Μουσείου.
Οι μικροί ταξιδιώτες εμπνέονται από την κάθε ήπειρο μέσω της τέχνης, της εικαστικής δημιουργίας, του μουσικού παιχνιδιού αλλά και μέσα από τα παραμύθια του κάθε τόπου. Ειδική στα παραμύθια δεν είναι άλλη από την επαγγελματία αφηγήτρια Βασιλεία Βαξεβάνη, που τα τελευταία χρόνια προσεγγίζει τα παραμύθια μέσω της ιαπωνικής τέχνης kamishibai, έναν συνδυασμό εικόνας και λόγου. Το Travel4kids συνάντησε τη Βασιλεία και προσπάθησε να ανακαλύψει λίγη από τη μαγεία των παραμυθιών της.
Μέσα από την αφήγηση ενός παραμυθιού, ποια είναι τα σημαντικότερα οφέλη για ένα παιδί;
Ο Αϊνστάιν είπε κάποτε «Αν θέλετε το παιδί σας να γίνει έξυπνο, διαβάστε του παραμύθια. Αν θέλετε να γίνει εξυπνότερο, διαβάστε του περισσότερα παραμύθια». Αλλά το παραμύθι κάνει πολλά περισσότερα για ένα παιδί. Το ψυχαγωγεί, του δίνει έναν οδηγό για τη ζωή, μαθήματα μέσα από τις ιστορίες των ηρώων. Και το ανακουφίζει από τους φόβους του που είναι τόσοι πολλοί και καμιά φορά τόσο μεγάλοι. Ανοίγει τους ορίζοντές του και το κάνει να αντιλαμβάνεται ότι όσο διαφορετικοί και να είμαστε, όλοι οι άνθρωποι έχουμε τις ίδιες ανάγκες και τις ίδιες αγωνίες.
Στο summer camp του Μουσείου Ηρακλειδών, το παραμύθι ποια θέση κατέχει;
Το Μουσείο Ηρακλειδών έχει αγκαλιάσει το παραμύθι και το ευχαριστώ πολύ για αυτό. Φέτος το καλοκαίρι το ενέταξε κάθε μέρα στα προγράμματα που προσφέρει αναγνωρίζοντας τη μοναδική του αξία. Στο φετινό summer camp θα κάνουμε μια μεγάλη βόλτα σε όλο τον κόσμο. Μέρος αυτού του ταξιδιού θα είναι και η γνωριμία με τους μύθους, τους θρύλους και τα παραμύθια των λαών του κόσμου. Από την Οδύσσεια μέχρι τη Ραμαγιάνα και από τους Γκρίμμ στους μύθους των Αβορίγινων, τα παιδιά θα ακούσουν ιστορίες από τις άκρες του κόσμου.
Τα παιδιά συμμετέχουν στη διαδικασία της αφήγησης;
Μέρος του εργαστηρίου είναι να μυηθούν τα παιδιά στην αφήγηση και στους αφηγηματικούς τρόπους. Θα παίξουν με τη μαγεία της προφορικής τέχνης και θα γνωρίσουν διαφορετικούς αφηγηματικούς τρόπους από όλο τον κόσμο, από το θέατρο σκιών μέχρι τα αφηγηματικά τραγούδια. Μέσα από παιχνίδι και αυτοσχεδιασμό, σε ομάδες ή και μόνα τους, θα πλάσουν και αυτά παραμύθια τα οποία και θα παρουσιάσουν στην ομάδα. Σας πληροφορώ ότι αυτό είναι και το αγαπημένο μέρος του εργαστηρίου, η ώρα που θα μοιραστούν τις ιστορίες τους με όλους. Και είναι και το δικό μου αγαπημένο μέρος. Ανυπομονώ να δω τι θα ζωντανέψουν με την αχαλίνωτη φαντασία τους.
Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς. Πως νιώθει κάποιος σαν επαγγελματίας «παραμυθάς» και τι σας ενέπνευσε για αυτή την επιλογή;
Πάνε 10 χρόνια από τότε που ανέβηκα για πρώτη φορά να πω μιαν ιστορία μπροστά σε κοινό. Και δε θα ξεχάσω ποτέ το απίστευτο συναίσθημα του να μοιράζεσαι, να χαρίζεις κάτι τόσο όμορφο και τόσο απλό στους άλλους. Το παραμύθι ήρθε στο δρόμο μου από την ευτυχέστερη σύμπτωση στη ζωή μου. Ακόμη πιο τυχερή είμαι που βρέθηκα με την Αντωνία Βέλλιου και την Ιφιγένεια Κακριδώνη. Μαζί φοιτήσαμε στη Σχολή Αφηγηματικής Τέχνης και μαζί πήγαμε στο Maison du Conte στο Παρίσι. Και μαζί φτιάξαμε τις Παραμυθοκόρες, μια ομάδα αφήγησης με την οποία φτιάχνουμε και παρουσιάζουμε παραστάσεις αφήγησης και εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Η δουλειά του παραμυθά είναι η καλύτερη στον κόσμο. Λες παραμύθια και ιστορίες από τα βάθη των αιώνων αλλά και από τον καιρό μας, ταξιδεύεις το κοινό σου, τους προσφέρεις παρηγοριά, χαμόγελο, συναίσθημα. Δε θα το άλλαζα ποτέ.
Ποιος ήταν ο δικός σας αγαπημένος ήρωας από παραμύθι και γιατί;
Ο Γκρίζος Λύκος από τα παραμύθια της Ρωσίας. Είχα την τύχη να είμαι αρρωστιάρικο παιδί. Ναι, ναι, τύχη. Θυμίστε μου να σας πω ένα παραμύθι για την τύχη και την ατυχία γιατί δεν είναι ποτέ αυτό που φανταζόμαστε. Η μητέρα μου μου αγόραζε πολλά βιβλία και comics για να περνάω την ώρα μου. Ένα από αυτά ήταν και «Το πουλί της φωτιάς». Αγάπησα τον Γκρίζο Λύκο, τον πιστό σύντροφο του ήρωα που του συγχωρεί τα λάθη του και είναι στο πλευρό του. Του έχω αδυναμία μέχρι και σήμερα. Αν έπρεπε να διαλέξω κάτι ακόμα, θα ήταν ιστορίες με γυναίκες πολεμίστριες, που σπάνε τα δεδομένα, ζώνονται άρματα και αποδεικνύουν την αξία τους.
Μέχρι ποια ηλικία μπορούμε να διαβάζουμε παραμύθια στα παιδιά μας; Μήπως πλέον τα παιδιά ωριμάζουν πιο απότομα;
Τα παιδιά είναι πάντα παιδιά. Και κατά βάθος, όλοι είμαστε λίγο παιδιά, ευτυχώς. Έχουμε πει παραμύθια παραδοσιακά, με πριγκίπισσες και μάγισσες, δράκους και γίγαντες σε παιδιά Λυκείου και τα είδαμε να μαλακώνουν και να αφήνονται στη μαγεία του παραμυθιού και του ζωντανού προφορικού λόγου. Με τις Παραμυθοκόρες ακούμε συχνά το σχόλιο και από ενήλικες «Μας κάνατε να νιώσουμε παιδιά.»
Πάντοτε, αλλά σήμερα ίσως ακόμα πιο πολύ, τα παιδιά έχουν ανάγκη το παραμύθι. Με όλη αυτή την ένταση που βιώνουν γύρω τους και που δεν ξέρουν πώς να τη διαχειριστούν, χρειάζονται κάτι που θα τους πει ότι όλα θα πάνε καλά. Ότι υπάρχουν κακοί λύκοι και ανθρωποφάγες μάγισσες αλλά μέσα του κάθε παιδί έχει τη δύναμη να τους νικήσει.
Ο σύγχρονος γονιός έχει επαρκή χρόνο να αφιερώσει στην αφήγηση παραμυθιών με τον κατάλληλο τρόπο;
Δεν είναι θέμα χρόνου. Πολλοί γονείς νιώθουν τύψεις και το καταλαβαίνω. Και πιστέψτε με το καταλαβαίνουν και τα παιδιά. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφιερώσουν 10 λεπτά. 10 λεπτά με ηρεμία, αυτοί και τα παιδιά τους, αγκαλιά, ή καθισμένοι στο πάτωμα, στο κρεβάτι ή όπου τους αρέσει. Και αυτά τα 10 λεπτά να πουν ένα παραμύθι, μιαν ιστορία. Ακόμη και κάτι από τις μνήμες των παιδικών τους χρόνων, τα παιδιά τρελαίνονται για αυτές τις ιστορίες. Αυτό το μοίρασμα, αυτά τα 10 μόνο λεπτά, θα τα θυμούνται για πάντα.
Στις μέρες μας, ποια είναι τα πιο αγαπημένα παραμύθια των παιδιών; Οι επιλογές των παιδιών έχουν αλλάξει με την πάροδο των ετών;
Διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία αυτό αλλά αν διακινδύνευα μια τοποθέτηση θα έλεγα ότι τους «μένουν» περισσότερο τα ηρωικά παραμύθια. Αυτά που ο ήρωας παλεύει με θεριά, δράκοντες, γίγαντες και βγαίνει νικητής. Όσο πιο τρομαχτικός ο εχθρός, τόσο περισσότερο ταυτίζονται. Ίσως κατακτούν έτσι τους φόβους που είναι διάχυτοι στην εποχή που ζούμε. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Summer Camp του Μουσείου Ηρακλειδών θα ξεκινάω κάθε βδομάδα με ένα έπος.
Τα παιδιά πιστεύουν στα παραμύθια;
Ανεπιφύλαχτα! Ένα παιδί, όσο μικρό και να είναι, έχει μια μαγική ιδιότητα. Πιστεύει στην αλήθεια του παραμυθιού, αντιλαμβάνεται με το ένστικτο την ουσία του. Ξέρει πολύ καλά ότι δεν υπάρχουν ξωτικά και ζώα που μιλάνε αλλά για όση ώρα διαρκεί το παραμύθι, αφήνεται και τα βλέπει ζωντανά μπροστά του. Άλλωστε, για ποιο λόγο να μην πιστεύει κανείς στα παραμύθια; Όπως λέει και ένα παραδοσιακό τέλος στα παραμύθια:
«Αυτός που ονειρεύεται ξυπνά,
η σκιά προσπερνά
Όταν σου λέω μιαν ιστορία
Η ιστορία είναι ψέμα
Μα πρόσεξε καλά, όμορφη κόρη
Καλό παιδί
Η ιστορία είναι ψέμα
Ό,τι λέει είναι αλήθεια.»
Αναλυτικές πληροφορίες για το πρόγραμμα του Summer Camp του Μουσείου Ηρακλειδών μπορείτε να βρείτε εδώ ή στο site του Μουσείου.
